Is het rechtsgeldig om te werken met een passief consent? Waarbij we een schrijven richten aan ouders met daarin de boodschap dat wanneer we geen antwoord krijgen binnen bepaalde datum, we ervan uitgaan dat men akkoord is. Dit in casussen waarbij het moeilijk is om ouders te bereiken. Bv. rond (corona)vaccinatie. 

Een toestemming moet in principe uitdrukkelijk zijn. Een passief consent wordt dus normaalgezien niet aanvaard als toestemming van ouders om jeugdhulp of gezondheidszorg te kunnen bieden. Er bestaat in dat geval immers geen zekerheid dat de communicatie mbt de jeugdhulp/gezondheidszorg de ouders bereikte.

Wanneer ouders bv. na veelvuldige pogingen tot contact om toestemming te verkrijgen niet thuis geven, zou men kunnen aannemen dat de uitzondering 'ouder kan niet bereikt worden' van toepassing is. Waardoor de toestemming van de ouder niet vereist is.

In dringende gevallen zou de opvoedingsverantwoordelijke/pleegouder dan eventueel toestemming kunnen geven tot dringende jeugdhulp (en medische hulp) in het belang van het kind.
In niet dringende gevallen, zal men echter de toestemming van de jeugdrechter nodig hebben om toestemming te verkrijgen wanneer ouders die niet (kunnen of willen) geven.

Concreet voor wat betreft de coronavaccinatie voor minderjarigen werden indertijd richtlijnen door de overheid uitgewerkt om ervoor te zorgen dat niet alle artsen/vrijwilligers in alle vaccinatiecentra de bekwaamheid van hun minderjarige patiënten moesten beoordelen.

• 16-jarigen en 17-jarigen worden sowieso als bekwaam beschouwd om zelf toe te stemmen met deze vaccinatie.
• Voor 15-jarigen en jongere minderjarigen wordt gevraagd om een toestemmingsformulier te laten invullen door hun wettelijke vertegenwoordigers. Maar hierbij wordt wel volgende kanttekening gemaakt:

"Kom je alleen naar het vaccinatiecentrum zonder een brief van je ouders? Dan zal je een gesprek met een arts in het vaccinatiecentrum hebben, om te bekijken of je zelf kan kiezen om je te laten vaccineren. Je zal nooit een document moeten ondertekenen dat je akkoord gaat om gevaccineerd te worden. Het feit dat je naar het vaccinatiecentrum komt en je aanbiedt voor vaccinatie is voldoende."  

https://www.laatjevaccineren.be/vaccinatie-tegen-covid-19-vraag-en-antwoord

Ook jongere minderjarigen zouden dus ter plaatse kunnen instemmen hebben met een boosterprik wanneer de aanwezige arts hen als bekwaam beschouwd (conform art. 12 Wet Patiëntenrechten).

Vanaf nu zal de toestemming voor coronavaccinaties wellicht behandeld worden op dezelfde manier als voor de andere vaccinaties: Minderjarigen die door de behandelende beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg als bekwaam worden ingeschat, zullen hier zelfstandig kunnen over beslissen; onbekwame minderjarigen niet.