2025 - In onze voorziening gebeuren er ’s nachts vrij onrustwekkend zaken. We hebben al verschillende pogingen ondernomen om hiermee aan de slag te gaan maar het gedrag blijft aanwezig. Kunnen wij camera’s plaatsen in de gangen waar de kamers op uitkijken? Er worden geen camera’s gericht op de persoonlijke kamers van de jongeren.

Wanneer men een bewakingscamera wil plaatsen en gebruiken voor bewaking en toezicht met dus de concrete bedoeling om misdrijven tegen personen of goederen te voorkomen, vast te stellen of op te sporen, of om overlast te voorkomen, vast te stellen of op te sporen, moet men een bijzonder wettelijk regime naleven, de zogenaamde Camerawet. Voor de aspecten die in de Camerawet niet uitdrukkelijk worden geregeld, is de AVG van toepassing. 
Wanneer camera's geplaatst worden met andere doelstellingen, bv. met het oog op het nauwlettend in de gaten houden van minderjarigen die omwille van hun jonge leeftijd of een beperking meer nood hebben aan toezicht om hun veiligheid en/of gezondheid te beschermen, is de camerawet niet van toepassing maar wel de AVG. 

Het is om te beginnen sowieso belangrijk dat iedereen die gefilmd wordt, geïnformeerd worden over de installatie (door een pictogram) én het gebruik van de camera, én het recht op inzage in de beelden. (Ook de Camerawet bepaalt dat elk heimelijk gebruik van bewakingscamera’s verboden is.)

Wanneer men een (bewakings)camera wil plaatsen en gebruiken, moet men bovendien ook altijd rekening houden met het proportionaliteitsbeginsel: 
- er moet een evenwicht bestaan tussen het belang van de verwerkingsverantwoordelijke en het recht op bescherming van het privéleven van de gefilmde persoon,
- de verwerking van de beelden moet passend en noodzakelijk zijn, m.a.w. de verwerkingsverantwoordelijke moet nagaan of er geen andere maatregelen mogelijk zijn die minder ingrijpen in het privéleven van de gefilmde persoon,
- er mogen geen overbodige beelden verwerkt worden (hieraan komt men hier tegemoet door enkel de gang te filmen),
- en de camera mag ook niet gericht worden op een plaats waarvoor de verwerkingsverantwoordelijke niet bevoegd is. 

! Let wel: Bepaalde, bijzonder gevoelige, beelden mogen helemaal niet verwerkt worden, onder meer beelden die: 
- de intimiteit schenden (denk maar aan een camera in de toiletten, in een pashokje of in de douche); 
- gericht zijn op het inwinnen van informatie over de filosofische, religieuze, politieke, syndicale gezindheid, etnische of sociale origine, seksuele leven of gezondheidstoestand) 
 

De Camerawet schrijft verder uitdrukkelijk voor dat de beelden in principe uitsluitend in real time mogen worden bekeken om onmiddellijk te kunnen ingrijpen bij misdrijven, schade, overlast op verstoring van de openbare orde. De beelden daadwerkelijk opnemen (bv. op band, schijf of digitaal) is alleen toegestaan om bewijzen te verzamelen van misdrijven, overlast of schade en ook om daders, verstoorders van de openbare orde, getuigen of slachtoffers op te sporen en te identificeren. 

Elke plaatsing van een bewakingscamera dient volgens de Camerawet ten slotte medegedeeld worden aan de politiediensten en dit uiterlijk de dag vóór die waarop de bewakingscamera in gebruik wordt genomen. (Ook elke wijzing aan de aangebrachte cameravoorziening dient gemeld te worden.) 

Merk op: Wat camera's betreft die niet onder de toepassing van de camerawet vallen, zal de toestemming van de bekwame minderjarige (of die van de wettelijke vertegenwoordigers van de onbekwame minderjarigen) nodig zijn om dergelijke camera te installeren als er geen wettelijke basis bestaat voor de installatie of een aannemelijk hoger te beschermen belang. 
 

De bepalingen uit de Camerawet en de AVG worden bevestigd en voor een stuk geconcretiseerd door het vernieuwd DRM dat in artikel 11 stelt: 
"Als persoonsgegevens verwerkt worden met cameratoezicht of andere methoden van toezicht die een belangrijke inbreuk op de privacy inhouden, wordt de minderjarige voorafgaand en in duidelijke en eenvoudige taal geïnformeerd over de modaliteiten van het voormelde toezicht, met behoud van de toepassing van de bepalingen van deze afdeling, afdeling 5 en indien van toepassing, de wetgeving over de regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s. De minderjarige wordt minstens geïnformeerd over de duurtijd van de verwerking en het recht op toegang tot, inzage in en aanpassing van de opnames."

Daarnaast is het ook niet onbelangrijk om te wijzen op art. 19/1 DRM dat het recht op een ontwikkelingsgericht leefklimaat installeert én op het uitgangspunt van de integrale jeugdhulp dat het de bedoeling is om ook kinderen en jongeren die residentiële jeugdhulp krijgen, zo gewoon mogelijk te laten opgroeien. 
In het licht van deze perspectieven, moet het gebruik van camera's in de voorziening uiteraard zoveel als mogelijk worden vermeden.