Contact  |

Privacy

Dit thema is gewijzigd sinds 17 mei 2024 (decreetswijziging). De informatie en antwoorden op de vragen worden geleidelijk aangepast aan de nieuwe regelgeving. De geactualiseerde FAQ herken je intussen doordat het jaartal 2024 in de titel werd vermeld.

De minderjarige heeft recht op respect voor zijn privacy en op bescherming van zijn persoonsgegevens (DRM, artikel 12/6). Waar privacy een erg omvattend begrip is, gaat de bescherming van persoonsgegevens eerder over de technische aspecten van opslag, beheer, inzage en aanpassingen van persoonsgegevens.

Binnen de hulpverlening moet de privésfeer van de minderjarige zo goed mogelijk beschermd en gerespecteerd worden. Hieronder vallen fundamentele persoonlijke kenmerken en keuzes, zoals:

  • politieke of ideologische overtuiging,
  • levensbeschouwing,
  • (gender)identiteit
  • seksuele geaardheid,
  • recht op contact met gezinsleden,
  • fysieke en psychische integriteit …

Maar het gaat ook over andere zaken, zoals eigen kleding, een ruimte om zich terug te trekken, keuze van boeken en hobby  (DRM, artikel 12/7-12/10). …

Ook de mogelijkheid om al dan niet over te kunnen gaan tot fouillering en/of het doorzoeken van kamers in semi-residentiële settings valt ten slotte onder privacy  (DRM, artikel 15/3)..
 

Artikel 12/6 DRM - Recht op respect voor de persoonlijke levenssfeer en de bescherming van persoonsgegevens
De minderjarige heeft recht op respect voor diens persoonlijke levenssfeer, met inbegrip van al de volgende aspecten:
1° een respectvolle omgang met diens politieke, filosofische, ideologische of reli gieuze overtuiging, identiteit, genderidentiteit en seksuele geaardheid;
2° het recht op overleg over de verblijfsomstandigheden bij semiresidentiële of residentiële jeugdhulpverlening of bij verblijf in een gemeenschapsinstelling of het Vlaams detentiecentrum.”.
De minderjarige heeft recht op de bescherming van diens persoonsgegevens, met behoud van de toepassing van de bepalingen van afdeling 7.

Artikel 12/7 DRM - Recht op verblijf in een gepaste, individuele (vanaf 2034) kamer in de residentiele jeugdhulpverlening, een gemeenschapsinstelling of het Vlaams detentiecentrum
De kamer waar de minderjarige in verblijft, voldoet aan al de volgende voorwaarden:
1°    ze is proper;
2°    ze is in goede staat;
3°    er is een mogelijkheid tot verluchting en rechtstreeks daglicht;
4°    ze is aangepast aan de noden van de minderjarige.
De minderjarige kan de kamer, vermeld in het eerste lid, naar eigen wensen inrichten, rekening houdend met het huishoudelijk reglement van de jeugdhulpvoorziening. De Vlaamse Regering kan verduidelijkende en aanvullende voorwaarden bepalen waaraan een kamer moet voldoen.

Artikel 12/8 DRM - Recht op persoonlijke bezittingen in de residentiële jeugdhulpverlening of een gemeenschapsinstelling
§1. De minderjarige die in de residentiële jeugdhulpverlening of een gemeenschapsinstelling verblijft, beschikt over en zorgt voor diens persoonlijke bezittingen. De minderjarige kan die bezittingen bewaren in de eigen kamer of in een persoonlijke opbergruimte.
De jeugdhulpaanbieder kan voorwerpen die het samenwonen en de veiligheid van de minderjarige in het gedrang kunnen brengen, verbieden en indien nodig in bewaring nemen.
De jeugdhulpvoorziening omschrijft in het huishoudelijk reglement op welke soort voorwerpen het tweede lid van toepassing is en op welke wijze daar in dialoog mee wordt omgegaan, en ze informeert de minderjarige daarover.
§2. De jeugdhulpvoorziening zorgt ervoor dat de minderjarige een archief krijgt met spullen en documenten die de minderjarige persoonlijk toebehoren, opdat de minderjarige het verblijf in de residentiële jeugdhulpverlening of een gemeenschapsinstelling kan reconstrueren.

Artikel 12/9 DRM - Recht op eigen kleding in de residentiële jeugdhulpverlening, een gemeenschapsinstelling of het Vlaams detentiecentrum
De minderjarige die in de residentiële jeugdhulpverlening, een gemeenschapsinstelling of het Vlaams detentiecentrum verblijft, draagt de eigen kleding en schoenen. De jeugdhulpvoorziening waakt er mee over dat die kleding en schoenen aangepast zijn aan de sociale- en weersomstandigheden en biedt in voorkomend geval tijdelijk geschikte kleding en schoenen aan. Het huishoudelijk reglement kan bepalen dat voor specifieke activiteiten specifieke, eventueel door de voorziening ter beschikking gestelde, kleding en schoenen, moeten worden gedragen of dat er bepaalde beperkingen gelden op het dragen van sommige kledingstukken in specifieke situaties.

Artikel 12/10 DRM - Recht op hygiëne in de residentiële jeugdhulpverlening, een gemeenschapsinstelling of het Vlaams detentiecentrum
De minderjarige die verblijft in de residentiële jeugdhulpverlening, een gemeenschapsinstelling of het Vlaams detentiecentrum, heeft het recht om de eigen persoonlijke hygiëne te onderhouden, in veilige en hygiënische omstandigheden.

Artikel 15/3 DRM - Fouillering en doorzoeken van de kamer in de semiresident ele jeugdhulpverlening, de residentiële jeugdhulpverlening of een gemeenschapsinstelling
§1. In de semi-residentiële of residentiële jeugdhulpverlening of in een gemeenschapsinstelling is elke vorm van fouillering van kledij of persoonlijke zaken van de minderjarige of het doorzoeken van de kamer van de minderjarige verboden, behalve in de gevallen, vermeld in paragraaf 2 en 3.
Conform artikel 19/1 organiseert de jeugdhulpvoorziening een ontwikkelingsgericht leefklimaat in de voorziening, ook op het vlak van fysieke veiligheid. Als de jeugdhulpvoorziening vermoedens heeft dat de minderjarige bepaalde voorwerpen of substanties bezit die de veiligheid van de minderjarige of anderen in het gedrang brengen, gaat de jeugdhulpvoorziening daarover in dialoog met de minderjarige.
§2. Als de dialoog met de minderjarige niet tot een gepaste oplossing leidt en alleen als er geïndividualiseerde vermoedens zijn dat de minderjarige voorwerpen of substanties in bezit heeft die de eigen veiligheid of de veiligheid van anderen ernstig in gevaar kunnen brengen, kunnen in een voorziening met mandaat tot geslotenheid de kledij van de minderjarige of persoonlijke zaken gefouilleerd worden.
De minderjarige wordt onmiddellijk voorafgaand aan de fouillering geïnformeerd over de fouillering.
Het moment en de omstandigheden van de fouillering, de geïndividualiseerde vermoedens die de basis vormen voor het fouilleren en het resultaat ervan, worden vermeld in het dossier van de minderjarige. De minderjarige kan de voormelde vermelding nalezen en becommentariëren. De naam van diegene die de fouillering heeft uitgevoerd wordt tevens geregistreerd.
§3. Als de dialoog met de minderjarige niet tot een gepaste oplossing leidt en alleen als er geïndividualiseerde vermoedens zijn dat de minderjarige voorwerpen of substanties bezit die de eigen veiligheid of de veiligheid van anderen ernstig in gevaar kunnen brengen, kan in een voorziening met mandaat tot geslotenheid de kamer van de minderjarige doorzocht worden.
De minderjarige wordt onmiddellijk voorafgaand aan de doorzoeking geïnformeerd over de doorzoeking van de kamer en over de motivatie daarvoor. Er wordt maximaal naar gestreefd dat de minderjarige aanwezig is bij de doorzoeking.
Het doorzoeken van de kamer gebeurt minimaal in aanwezigheid van een tweede persoon. Het moment van en de omstandigheden bij het doorzoeken, de geïndividualiseerde vermoedens die de basis vormen voor het doorzoeken en het resultaat ervan, worden vermeld in het dossier van de minderjarige en worden gecommuniceerd met de minderjarige. De minderjarige kan de voormelde vermelding nalezen en becommentariëren. De naam van diegene die de doorzoeking heeft uitgevoerd wordt tevens geregistreerd.
§4. Als er naar aanleiding van de fouillering, vermeld in paragraaf 2, of bij het doorzoeken van de kamer, vermeld in paragraaf 3, voorwerpen of substanties in het bezit van de minderjarige worden gevonden waarvan het bezit strafbaar is of die de veiligheid van de minderjarige of anderen ernstig in gevaar brengen, kunnen die voorwerpen of substanties in beslag genomen worden en, tegen afgifte van een ontvangstbewijs, ten behoeve van de minderjarige worden bewaard, hetzij met diens toestemming vernietigd worden, hetzij, met behoud van de toepassing van de regelgeving inzake beroepsgeheim, ter beschikking gehouden worden van de bevoegde overheden, met het oog op voorkoming of vaststelling van strafbare feiten. Bij de inbeslagname wordt erover gewaakt dat het bijhouden of vernietigen niet in strijd is met een andersluidende wettelijke verplichting.
§5. Het huishoudelijk reglement van de jeugdhulpvoorziening bepaalt de manier waarop de fouillering en de doorzoeking van de kamer plaatsvindt, met inbegrip van de personen die bevoegd zijn de fouillering uit te voeren.

Veelgestelde vragen

Een specifieke vraag die niet aan bod komt in deze FAQ?
Neem contact op met tzitemzo@tzitemzo.be.

Nieuwsberichten over dit thema

  • Vernieuwd decreet rechtspositie

    Op 27 maart keurde het Vlaams Parlement het decreet goed dat het decreet over de rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp en binnen het jeugddelinquentierecht (DRM) grondig wijzigt. Met deze wijzigingen biedt het DRM een duidelijker rechtenkader voor minderjarigen in die context

    In lijn met het oorspronkelijke decreet leggen de wijzigingen een grote nadruk op participatie en dialoog met het kind of jongere en de context. In deze video, met vertaling in Vlaamse gebarentaal, duiden de leidend ambtenaren van Departement Zorg, Opgroeien en het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap het waarom en de grote lijnen van de wijzigingen. 

    De wijzigingen kwamen tot stand na een uitvoerig intersectoraal traject, waarbij ook overleg was met koepels, cliënten- en kinderrechtenorganisaties.

    Het volledige decreet en de parlementaire documenten zijn online te vinden. Voor een vlottere leesbaarheid stellen we voorlopig deze compilatietekst ter beschikking. 

    De wijzigingen zullen ook een impact hebben op je organisatie.  Daarom werken we aan nieuw communicatiemateriaal. Dat gaat over aangepaste brochures, informatieve video's en digitale content. Dat alles zal helpen om kinderen, jongeren en ouders te informeren over de rechten van de minderjarigen. Het materiaal komt beschikbaar in het najaar van 2024. 

    Daarnaast komt er een ondersteuningstraject met (digitale) informatiesessies en e-learnings. Ook de site rechtspositie.be wordt geactualiseerd. Zo hebben jij en je team alle nodige info om de nieuwe regelgeving effectief toe te passen. Ook dit traject start in het najaar 2024. Alle materiaal zal te vinden zijn op www.rechtspositie.be. We houden je daarvan uiteraard op de hoogte. 

  • Affiche die enkele belangrijke rechten in de jeugdhulp illustreert

    Actualisatie DRM! Naar een vernieuwd rechtenkader voor kinderen en jongeren in de jeugdhulp in 2024

    Het decreet over de rechtspositie van de minderjarige wordt geactualiseerd. Dit decreet vertaalt de rechten van minderjarigen naar de context van hulpverlening. Het voorontwerp van decreet voorziet een duidelijker rechtenkader voor minderjarigen in de (vooral residentiële) jeugdhulp. Het gaat onder meer over privacy, bezoek en onderwijs. In lijn met het huidige decreet leggen de wijzigingen veel nadruk op participatie en dialoog met het kind of jongere en de context.

    Het decreet omvat verder ook nieuw geformuleerde rechten, zoals het recht op tijdsbesteding en op vrije tijd. Van voorzieningen wordt verwacht dat ze werken aan een ontwikkelingsgericht leefklimaat. Waar rechten uitzonderlijk worden ingeperkt, zijn er striktere voorwaarden.

    Het voorontwerp van decreet en de Memorie van Toelichting liggen nu ter advies bij de Raad van State.

  • Aanbevelingen getuigenissen en beeldvorming minderjarigen in de jeugdhulp

    De Raad voor de Journalistiek heeft een richtlijn over de omgang van de pers met minderjarigen opgesteld. Zo zullen minderjarigen - meer dan vroeger - om toestemming worden gevraagd. Om de eigen positie ten aanzien van de beeldvorming van minderjarigen in de jeugdhulp te verduidelijken, heeft Opgroeien ook eigen richtlijnen uitgewerkt.