Contact |
Bekwaamheid
Artikel 4 van het decreet Rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp (DRM) stelt dat elke minderjarige bekwaam is zijn rechten zelfstandig uit te oefenen. Er is geen leeftijdsgrens; dit geldt dus voor alle kinderen en jongeren in de integrale jeugdhulp. Voor een aantal rechten moet de jongere wel 12 jaar zijn, zoals:
- het recht om in te stemmen met het aanbod,
- het recht op toegang tot zijn dossier,
- het recht om niet gescheiden te worden van de ouders tegen zijn wil in.
Maar deze leeftijdsgrens is niet absoluut. Dit drukt enkel een vermoeden van bekwaamheid uit. De hulpverlener kan bijvoorbeeld ook een 11-jarige als bekwaam inschatten. Dat hangt af van de concrete situatie.
Een jeugdhulpvoorziening kan best een visie ontwikkelen mbt (de inschatting van) de bekwaamheid van minderjarige cliënten, bv. wie doet deze inschatting, op welke manier,...en eventueel opnemen of ernaar verwijzen in het huishoudelijk reglement.
Wanneer men in individuele situaties afwijkt van het vermoeden dat het DRM invoert (bekwaamheid vanaf 12 jaar) motiveert men dit bovendien best in het cliëntendossier van de betrokken minderjarige.
Artikel 4 DRM - Bekwaamheid van de minderjarige
§1. Onverminderd de rechten van de ouders, oefent de minderjarige de rechten, opgesomd in dit decreet, zelfstandig uit.
§2. In afwijking van paragraaf 1, oefenen de minderjarigen de rechten, vermeld in artikel 8, 13 en 22, zelfstandig uit op voorwaarde dat de minderjarigen tot een redelijke beoordeling van hun belangen in staat zijn, rekening houdend met de leeftijd, de ontwikkeling en de maturiteit van de minderjarigen. De minderjarigen van 12 jaar of ouder worden vermoed in staat te zijn tot een redelijke beoordeling van hun belangen.
Meer weten
Veelgestelde vragen
Een specifieke vraag die niet aan bod komt in deze FAQ?
Neem contact op met tzitemzo@tzitemzo.be.
Nieuwsberichten over dit thema
-
Methodiekenbundel 'Aan de slag met de rechten in de jeugdhulp'
tZitemzo ontwikkelde en bundelde enkele methodieken om met hulpverleners, of kinderen en jongeren aan de slag te gaan rond rechten in de jeugdhulp.
Download deze methodiekenbundel hier. -
Studiedagen Eerste Hulp Bij Scheiding (EHBS) voor hulpverleners
Voor wie? Voor hulpverleners die beroepsmatig met scheidingsituaties, al dan niet conflictueus, te maken krijgen.
Waar?
- 13 november 2025 VAC Brugge (Jacob van Maerlantgebouw)
Koning Albert I-laan 1/2, 8200 Brugge
Klik hier voor meer info over de bereikbaarheid
- 28 november 2025 VAC Gent (Virginie Lovelinggebouw)
Kon. Maria Hendrikaplein 70 – 9000 Gent.
Klik hier voor meer info over de bereikbaarheid
Kostprijs? €50/deelnemer (inclusief broodjeslunch).
Organisatie? Deze studiedag is een initiatief van CAW Oost-Vlaanderen en tZitemzo en dit in opdracht van de Stuurgroep HCS Oost-Vlaanderen en met de financiële steun van het IROJ Oost-Vlaanderen en IROJ West-Vlaanderen.
Terugkomdagen
Dit jaar organiseren we ook een terugkomdag voor de deelnemers van de studiedagen EHBS met nóg meer tips en tricks, handvaten en de kans om je eigen juridische vragen te stellen in functie van een casus:
- 18 december 2025 in VAC Brugge (voor- of namiddag)
- 13 januari 2026 in VAC Gent (voor- of namiddag)
Bij je inschrijving voor de studiedag kan je aangeven of je al dan niet wilt deelnemen aan één van de terugkomdagen. Kostprijs voor de terugkomdag is €30/persoon.
Meer info? Klik hier.
- 13 november 2025 VAC Brugge (Jacob van Maerlantgebouw)
-
Webinar waarin de (on)bekwaamheid van minderjarigen en het ouderlijk gezag aan bod komen
Bekijk deze webinar hier.
-
Vernieuwd decreet rechtspositie
Op 27 maart keurde het Vlaams Parlement het decreet goed dat het decreet over de rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp en binnen het jeugddelinquentierecht (DRM) grondig wijzigt. Met deze wijzigingen biedt het DRM een duidelijker rechtenkader voor minderjarigen in die context.
In lijn met het oorspronkelijke decreet leggen de wijzigingen een grote nadruk op participatie en dialoog met het kind of jongere en de context. In deze video, met vertaling in Vlaamse gebarentaal, duiden de leidend ambtenaren van Departement Zorg, Opgroeien en het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap het waarom en de grote lijnen van de wijzigingen.
- Veel aanpassingen zijn gebaseerd op de aanbevelingen uit het onderzoek van het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin ‘Gesloten opvang van minderjarigen in Vlaanderen: een rechtspositieregeling’ en de door het Steunpunt ontwikkelde richtlijn ‘de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de brede residentiële jeugdhulp’
- Daarnaast houdt het vernieuwde DRM rekening met recente kinderrechtelijke en pedagogische inzichten, zoals een verfijning van het belang van het kind en het belang van een ontwikkelingsgericht leefklimaat.
De wijzigingen kwamen tot stand na een uitvoerig intersectoraal traject, waarbij ook overleg was met koepels, cliënten- en kinderrechtenorganisaties.
Het volledige decreet en de parlementaire documenten zijn online te vinden. Voor een vlottere leesbaarheid stellen we voorlopig deze compilatietekst ter beschikking.
De wijzigingen zullen ook een impact hebben op je organisatie. Daarom werken we aan nieuw communicatiemateriaal. Dat gaat over aangepaste brochures, informatieve video's en digitale content. Dat alles zal helpen om kinderen, jongeren en ouders te informeren over de rechten van de minderjarigen. Het materiaal komt beschikbaar in het najaar van 2024.
Daarnaast komt er een ondersteuningstraject met (digitale) informatiesessies en e-learnings. Ook de site rechtspositie.be wordt geactualiseerd. Zo hebben jij en je team alle nodige info om de nieuwe regelgeving effectief toe te passen. Ook dit traject start in het najaar 2024. Alle materiaal zal te vinden zijn op www.rechtspositie.be. We houden je daarvan uiteraard op de hoogte.