Contact |
Dossier
Het dossier is een essentieel element binnen het decreet Rechtspositie van de minderjarige (DRM, art. 20 - 23). Het DRM gaat hier uitgebreid op in en bepaalt onder meer:
- wat er in een dossier komt,
- wie toegang heeft en onder welke voorwaarden,
- wat er aangevuld moet worden of verwijderd ...
De minderjarige vanaf 12 jaar heeft toegang tot zijn dossier en kan daar ook zaken aan toevoegen of verbeteren.
Het dossier van een minderjarige wordt zorgvuldig bijgehouden en veilig bewaard. Het bevat alle (vertrouwelijke) informatie over de minderjarige, en alle documenten over genomen beslissingen. Voor de hulpverlener is dit dus het werkinstrument bij uitstek. Een correcte omgang met het dossier is daarom in het belang van alle betrokkenen, cliënten én hulpverleners.
Artikel 20 DRM - Recht op een dossier
De minderjarige heeft recht op een dossier dat zorgvuldig wordt bijgehouden en veilig wordt bewaard.
Het opstellen, het bewaren en het gebruik van het dossier zijn onderworpen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de regelgeving over de bescherming van natuurlijke personen bij de verwerking van persoonsgegevens, aan de verplichtingen die voortvloeien uit de regelgeving van de sectoren en aan de supplementaire of specifieke verplichtingen, bepaald in deze Afdeling. Als deze verplichtingen onderling tegenstrijdig zijn, hebben de verplichtingen die voor de minderjarige het gunstigst zijn, voorrang, met behoud van de toepassing van de regelgeving over de bescherming van natuurlijke personen bij de verwerking van persoonsgegevens en de uitzonderingen die daar in voorkomend geval op bepaald zijn.
Artikel 20/1 DRM - Recht op informatie over het dossier
Conform artikel 13 en 14 van de algemene verordening gegevensbescherming en met behoud van artikel 11, §3, heeft de minderjarige recht op informatie over de gegevens die de minderjarige betreffen en die over de minderjarige worden bijgehouden en met wie die gegevens kunnen en effectief gedeeld worden. De jeugdhulpvoorziening beschikt over een procedure waarin is uitgewerkt op welke wijze de informatiedeling verloopt.
Artikel 21 DRM - Recht op een aparte rubriek betreffende de gezondheid
In het dossier worden de gegevens over de gezondheid apart bijgehouden. De verwerking van en de toegang tot die gegevens is onderworpen aan de relevante bepalingen uit de algemene verordening gegevensbescherming en de regelgeving betreffende de rechten van de patiënt.
Artikel 22. DRM - Recht op toegang tot bepaalde gegevens en toelichting daarbij
§ 1. Dit artikel is van toepassing op de dossiergegevens die geen gegevens over de gezondheid uitmaken.
§ 2. De minderjarige heeft recht op toegang tot de gegevens de minderjarige betreffen.
Met toepassing van artikel 23, lid 1, i), van de algemene verordening gegevensbescherming, gelden de rechten en de verplichtingen, vermeld in artikel 12 tot en met 22 van de algemene verordening gegevensbescherming, niet voor de volgende gegevens :
1° de gegevens die werden verstrekt door derden zonder dat zij daartoe verplicht werden en die zij als vertrouwelijk hebben bestempeld, tenzij zij zich akkoord verklaren met de toegang;
2° de stukken die werden opgesteld ten behoeve van de gerechtelijke overheden;
3° de gegevens waarover de minderjarige, met toepassing van artikel 11, §3, van dit decreet niet werd geïnformeerd. De persoon, bedoeld in artikel 24, heeft wel recht op toegang tot deze gegevens.
De minderjarige heeft recht op toelichting bij de gegevens waartoe die toegang heeft.
Met toepassing van artikel 23, lid 1, i), van de voormelde verordening wordt, in afwijking van artikel 12, lid 3, van de voormelde verordening, uiterlijk binnen vijftien dagen na ontvangst van het verzoek gevolg verleend aan het recht op toegang en toelichting.
Met behoud van de toepassing van het vierde lid wordt voor gegevens die bij de toegangspoort en de gemandateerde voorzieningen worden bewaard, het recht op toegang uiterlijk verleend op het ogenblik waarop de toegangspoort of de gemandateerde voorziening een beslissing neemt. Voor gegevens die bij de sociale dienst worden bewaard, wordt het recht op toegang uiterlijk verleend op het ogenblik van de eerste beschikking van de jeugdrechter of het eerste vonnis van de jeugdrechtbank.
§ 3. De toegang tot de gegevens wordt verstrekt door inzage.
Als bepaalde gegevens ook een derde betreffen en volledige inzage in de gegevens door de minderjarige afbreuk zou doen aan het recht van de derde op bescherming van de persoonlijke levenssfeer van die derde, wordt de toegang tot deze gegevens verstrekt via een gesprek, gedeeltelijke inzage of rapportage.
§ 4. Voor de toepassing van § 2 worden de personen die deel uitmaken van het cliëntsysteem ten opzichte van elkaar als derden beschouwd.
Onverminderd de toepassing van § 2, worden, voor de toepassing van § 3, tweede lid, de personen die deel uitmaken van het cliëntsysteem ten opzichte van de minderjarige niet als derden beschouwd, voorzover het gaat om contextuele gegevens.
Contextuele gegevens zijn gegevens die tegelijk de minderjarige en één of meer andere personen die deel uitmaken van het cliëntsysteem, betreffen.
Voor de toepassing van deze paragraaf bestaat het cliëntsysteem uit de volgende personen:
1° de minderjarige;
2° de ouders;
3° de opvoedingsverantwoordelijken;
4° de personen die met de minderjarige samenwonen op het ogenblik van de uitoefening van het recht op toegang.
§ 5. Deze paragraaf is van toepassing als de minderjarige, met toepassing van artikel 4, § 2, het recht op toegang niet zelfstandig kan uitoefenen.
Het recht op toegang wordt uitgeoefend door de ouders.
Met toepassing van artikel 23, lid 1, i), van de algemene verordening gegevensbescherming, gelden de rechten en de verplichtingen, vermeld in artikel 12 tot en met 22 van de algemene verordening gegevensbescherming - waaronder het toegangsrecht - voor de ouders die in het kader van deze paragraaf optreden niet voor de volgende gegevens :
1° de contextuele gegevens die het kind en een andere persoon dan de ouder zelf betreffen;
2° de gegevens, vermeld in artikel 23 van dit decreet.
Ingeval er tegenstrijdige belangen zijn met de ouders of als die het toegangsrecht niet uitoefenen, kan het toegangsrecht van de minderjarige worden uitgeoefend door de persoon, bedoeld in artikel 24.
§6. De documenten die de minderjarige aanreikt, worden toegevoegd aan het dossier op verzoek van de minderjarige.
De minderjarige heeft het recht om diens versie te geven van de feiten die vermeld zijn in diens dossier.
§ 7. De minderjarige heeft recht op een afschrift van de gegevens van diens dossier waartoe die toegang heeft door inzage. Met toepassing van artikel 23, lid 1, i), van de algemene verordening gegevensbescherming heeft de minderjarige voor de gegevens waartoe die toegang heeft op een andere wijze dan door inzage, alleen recht op een rapport.
Ieder afschrift en ieder rapport is persoonlijk en vertrouwelijk, en mag enkel worden aangewend voor doeleinden van jeugdhulp. De dossierhouder die een afschrift of rapport bezorgt, wijst de minderjarige hierop en voegt een toelichting in die zin bij het afschrift of rapport.
De Vlaamse regering kan de modaliteiten bepalen waaronder een afschrift of rapport wordt afgeleverd.
Artikel 23. DRM - Recht op verzet tot toegang tot gegevens
De minderjarige kan zich uitdrukkelijk en gemotiveerd verzetten tegen de toegang van een persoon van het cliëntsysteem, vermeld in artikel 22, §4, tot gegevens die de minderjarige aanwijst en die niet uitsluitend betrekking hebben op informatie over de persoon van het cliëntsysteem die toegang verzoekt.
Meer weten
Veelgestelde vragen
Een specifieke vraag die niet aan bod komt in deze FAQ?
Neem contact op met tzitemzo@tzitemzo.be.
Nieuwsberichten over dit thema
-
Vernieuwd decreet rechtspositie
Op 27 maart keurde het Vlaams Parlement het decreet goed dat het decreet over de rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp en binnen het jeugddelinquentierecht (DRM) grondig wijzigt. Met deze wijzigingen biedt het DRM een duidelijker rechtenkader voor minderjarigen in die context.
In lijn met het oorspronkelijke decreet leggen de wijzigingen een grote nadruk op participatie en dialoog met het kind of jongere en de context. In deze video, met vertaling in Vlaamse gebarentaal, duiden de leidend ambtenaren van Departement Zorg, Opgroeien en het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap het waarom en de grote lijnen van de wijzigingen.
- Veel aanpassingen zijn gebaseerd op de aanbevelingen uit het onderzoek van het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin ‘Gesloten opvang van minderjarigen in Vlaanderen: een rechtspositieregeling’ en de door het Steunpunt ontwikkelde richtlijn ‘de preventie en toepassing van afzondering en fixatie in de brede residentiële jeugdhulp’
- Daarnaast houdt het vernieuwde DRM rekening met recente kinderrechtelijke en pedagogische inzichten, zoals een verfijning van het belang van het kind en het belang van een ontwikkelingsgericht leefklimaat.
De wijzigingen kwamen tot stand na een uitvoerig intersectoraal traject, waarbij ook overleg was met koepels, cliënten- en kinderrechtenorganisaties.
Het volledige decreet en de parlementaire documenten zijn online te vinden. Voor een vlottere leesbaarheid stellen we voorlopig deze compilatietekst ter beschikking.
De wijzigingen zullen ook een impact hebben op je organisatie. Daarom werken we aan nieuw communicatiemateriaal. Dat gaat over aangepaste brochures, informatieve video's en digitale content. Dat alles zal helpen om kinderen, jongeren en ouders te informeren over de rechten van de minderjarigen. Het materiaal komt beschikbaar in het najaar van 2024.
Daarnaast komt er een ondersteuningstraject met (digitale) informatiesessies en e-learnings. Ook de site rechtspositie.be wordt geactualiseerd. Zo hebben jij en je team alle nodige info om de nieuwe regelgeving effectief toe te passen. Ook dit traject start in het najaar 2024. Alle materiaal zal te vinden zijn op www.rechtspositie.be. We houden je daarvan uiteraard op de hoogte.
-
Actualisatie DRM! Naar een vernieuwd rechtenkader voor kinderen en jongeren in de jeugdhulp in 2024
Het decreet over de rechtspositie van de minderjarige wordt geactualiseerd. Dit decreet vertaalt de rechten van minderjarigen naar de context van hulpverlening. Het voorontwerp van decreet voorziet een duidelijker rechtenkader voor minderjarigen in de (vooral residentiële) jeugdhulp. Het gaat onder meer over privacy, bezoek en onderwijs. In lijn met het huidige decreet leggen de wijzigingen veel nadruk op participatie en dialoog met het kind of jongere en de context.
Het decreet omvat verder ook nieuw geformuleerde rechten, zoals het recht op tijdsbesteding en op vrije tijd. Van voorzieningen wordt verwacht dat ze werken aan een ontwikkelingsgericht leefklimaat. Waar rechten uitzonderlijk worden ingeperkt, zijn er striktere voorwaarden.
Het voorontwerp van decreet en de Memorie van Toelichting liggen nu ter advies bij de Raad van State.