Ter bescherming van een kind of van de andere kinderen in de leefgroep, is het soms nodig 'holding' toe te passen. Mag dit, en hoe kan dit op een respectvolle manier gebeuren?

De grens tussen fysiek beschermen en bestraffen is soms heel dun.

Het DRM bepaalt de rechten van minderjarigen in de jeugdhulp. Hieronder valt ook het recht op bescherming tegen geweld en mensonwaardige of onterende behandeling. Dit betekent niet dat er binnen de jeugdhulp geen beleid inzake bestraffing meer is. Straffen, disciplineren en aanzetten tot positief gedrag zijn - net als belonen - onderdeel van eender welke pedagogische setting. Zo zijn ook maatregelen ter bescherming van de minderjarige, andere bewoners, personeel of materiaal van de voorziening soms noodzakelijk. De vraag is dan eerder welk soort straffen of behandelingen nog toegelaten zijn, en op welk punt de grens naar geweld wordt overschreden.

Het DRM verbiedt niet alleen onmenselijke of onterende straffen. Het bepaalt ook dat sancties aangepast moeten zijn aan de persoonlijkheid van de minderjarige en in verhouding moeten staan tot de ernst van de feiten of gedragingen. Sancties moeten bovendien een pedagogisch doel hebben en mogen geen trauma veroorzaken bij de minderjarige.

Sinds 2019 gebruikt men intersectorale definities van vrijheidsbeperkende maatregelen:

- Afzondering:
Afzondering is het verblijf van een zorggebruiker in een daartoe speciaal voorziene individuele afzonderingskamer, hetzij in een andere individuele ruimte, welke hij niet zelfstandig kan verlaten. 4.

- Fixatie:
Fixatie is elke handeling of elk gebruik van materiaal of medicatie die de bewegingsvrijheid van een persoon beperkt, verhindert of belemmert, waarbij de persoon niet zelfstandig zijn bewegingsvrijheid kan herwinnen.
Fixatie kan op drie wijzen worden toegepast:
o Fysieke interventie: fixatie door middel van een interventie waarbij de zorggebruiker door één of meerdere hulpverleners op een fysieke wijze vastgehouden of geïmmobiliseerd wordt of waarbij de zorggebruiker op een fysiek gecontroleerde wijze verplaatst wordt of zich laat verplaatsen.
o Mechanische fixatie: fixatie door middel van het aanwenden van mechanische hulpmiddelen bevestigd aan of in de directe omgeving van de zorggebruiker, welke niet zelfstandig door de zorggebruiker kunnen verwijderd worden. Ergonomische hulpmiddelen bevestigd aan of in de directe omgeving van de zorggebruiker, en die niet zelfstandig door de zorggebruiker kunnen verwijderd worden, worden niet beschouwd als mechanische fixatie tenzij deze hulpmiddelen buiten hun oorspronkelijke doelstelling gebruikt worden.
o Medicamenteuze fixatie: fixatie door middel van het acuut en chronisch gebruik van medicatie

Voor tijdelijke afzondering of tijdelijke vrijheidsbeperkende maatregelen, zoals 'bv. holding', legt het DRM duidelijke voorwaarden op. Dit kan enkel INDIEN én ZOLANG het gedrag van de minderjarige:

• risico's inhoudt voor zijn eigen fysieke integriteit,
• risico's inhoudt voor de fysieke integriteit van medebewoners of personeelsleden,
• materiële vernieling veroorzaakt.

Voor de maatregel van tijdelijke afzondering of tijdelijke vrijheidsbeperking is het bovendien verplicht om een expliciete omschrijving te hebben in het huishoudelijk reglement van de voorziening, die ook duidelijk wordt meegedeeld aan de minderjarige, nog voordat sprake is van enig incident.

Binnen een jeugdhulpvoorziening kan je dus overgaan tot 'holding' indien aan bovenstaande voorwaarden is voldaan. Het is ook aangewezen om hierover telkens een gedetailleerd verslag, met motivering, in het dossier op te nemen. Op een later moment kan hierover ook een verduidelijkend gesprek met de minderjarige gebeuren. Waarom is de maatregel toegepast en wat kan daaruit worden geleerd?