Binnen de leefgroep waarin ik werk, wordt vermoed dat een jongen van 13 jaar regelmatig drugs gebruikt. Op de teamvergadering wordt afgesproken dat er gebeld wordt naar de huisarts om te eisen dat die een drugstest uitvoert, zodat we zeker weten of ons vermoeden klopt, of niet.

Kunnen wij een dergelijke test 'afdwingen' zonder medeweten of akkoord van de jongere? 
Stel dat jongen hiermee akkoord gaat: kan de arts de resultaten dan doorgeven aan de voorziening? 

Een bloedafname om drugs op te sporen kan enkel uitgevoerd worden door een hiertoe bevoegde persoon (beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg). En op de uitvoering van deze bloedafname is de Wet Patiëntenrechten van toepassing.
Hierdoor kan een bloedonderzoek enkel gedaan worden mét ofwel akkoord van de bekwame minderjarige, of de toestemming van de wettelijke vertegenwoordiger (ouder of voogd) van een onbekwame minderjarige. Indien de nodige toestemming er niet is, kan de afname van een bloedonderzoek enkel bevolen worden door een rechter.

De resultaten van dergelijke test vallen onder het beroepsgeheim. Waardoor de beroepsbeoefenaar deze enkel kan delen met de betrokken, bekwame minderjarige, met de wettelijke vertegenwoordigers wanneer het om een onbekwame minderjarige gaat, of met de rechter wanneer deze de test oplegde.

Wanneer het gaat om een speekseltest of een urinetest, wordt de laatste jaren steeds meer aangenomen dat deze niet enkel door beroepsbeoefenaars kunnen uitgevoerd worden.
Maar deze houden wel een aantasting van de fysieke integriteit van de betrokkene in. Waardoor ook dergelijke tests enkel kunnen afgenomen worden mits toestemming van de bekwame minderjarige, van de wettelijke vertegenwoordigers van onbekwame minderjarigen, of van een rechter. De uitslagen van deze tests zijn vertrouwelijk, maar wanneer ze mét de juiste toestemming afgenomen werden door bv. een medewerker in een voorziening, kan de voorziening wel rekening houden met de uitslag van de test. En hieraan eventueel bepaalde gevolgen koppelen...